Bestsellers en de toren van Babel

Wanneer je nieuwe boeken inkoopt is het elk seizoen afwachten wat het aanbod is van de uitgevers. Soms heb je al wat gehoord, vaker is het een verrassing. Na jaren ervaring is het vervolgens daarna nog regelmatig een verrassing welke boeken goed blijken te verkopen en welke minder.

Echte bestsellers kent de christelijke markt eigenlijk niet. Er zijn wel boeken die opvallen. Het zijn niet altijd boeken van de grote uitgevers of bekende auteurs. Een boek als Wake Up, uitgegeven bij het Zoeklicht, werd eerst weinig gezien. Een boek met een bepaalde visie op de eindtijd. Van zo'n boek verkoop je forse aantallen, maar én de kritiek én het applaus komen in dit geval uit verschillende hoeken die je van te voren niet goed kon inschatten.

Zijn er wel bestsellerauteurs in christelijk Nederland? Dat is heel moeilijk te zeggen. Een naam die vaak opduikt is die van Lynn Austin, gelauwerd romanschrijfster. Er zijn echter andere auteurs die nog niet zo lang actief zijn, die haar naar de kroon steken. Namen die dan langskomen zijn o.a. Irma Joubert, Joke Verweerd en niet te vergeten Karen Kingsbury. Als we meer kijken in de non-fictiehoek, dan zijn auteurs die het goed doen: Tim Keller, Tom Wright, Dietrich Bonhoeffer, C.S. Lewis en Max Lucado.

Er zijn enkele redenen waarom het fenomeen 'bestseller' de christelijke boekhandel vreemd is. De belangrijkste: onze doelgroep is divers kerkelijk en plaatselijk geeft dat grote verschillen. Onze vier winkels liggen dicht bij elkaar (max. 30 kilometer afstand). Toch zien we grote verschillen in aandacht voor titels.

Een andere reden is dat in de christelijke geschiedenis er altijd sprake is geweest van differentiatie in het leesgedrag. Kiest de ene voor het hoofd, de ander pleit voor het hart. Vertrouwt de één alleen de 'oude schrijvers', voor anderen moet het steeds 'de nieuwe wind van Gods Geest' zijn die moet waaien. Leert de één door grondige studies, anderen pakken het op door het bestuderen van levensverhalen.

De torenbouw van Babel bracht een spraakverwarring, gevolgd door het ontstaan van allerlei volken en naties. Een enorme verstrooiing volgde. De apostelen krijgen op eerste Pinksterdag vervolgens de opdracht om uit te gaan naar alle volken en naties. En hoe groot of hoe klein een groep ook is, God wil tot hen spreken in hun taal en cultuur.

Aandacht voor mensen die er toe leidt dat er in de christelijke boekhandel heel veel boeken zijn, die op verschillende manieren hetzelfde zeggen, zodat iedereen het kan horen en begrijpen. Het maakt dat 200 verschillende bijbels (die in beginsel hetzelfde zeggen) niet vreemd zijn bij Ichthusboekhandel. Christelijke boekhandelaren vinden het belangrijk dat iedereen bekend word met de boodschap van Christus. Dat betekent werken aan marktverzadiging (iedereen mag het horen). Het betekent aandacht voor grote en kleine groepen, ( iedereen in zijn eigen taal). De bijbel is nog steeds het meest verkochte boek ter wereld. Maar strikt genomen in boekhandelstermen is de bijbel toch geen bestseller. De reden daarvan is dat al die verschillende versies een eigen ISBN hebben. Voor de bestsellerlijstjes mag dat dus niet bij elkaar geteld worden.

Een tijdje terug kwam iemand bij ons in de winkel. Deze persoon woont en werkt in Ethiopië. Om de terugreis te verlichten kregen we een bijbel in het Ethiopisch. Te zwaar in de koffer en die bijbel is 'voor als er iemand langskwam'.. Enkele maanden daarna kwam er een Ethiopische man langs, gevlucht en met erg weinig geld. We konden hem zo pakken en meegeven. Voor ons werd die dag, die bijbel …… een echte bestseller.