Debat schepping of evolutie

Schepping en evolutie is de werktitel van een boek door Henk Geertsema over hoe lezen wij de Bijbel. Onbevooroordeeld gaat hij daarin in detail in op Bijbelteksten die je denkt te kennen op een manier die toegankelijk is voor iedereen en vooral voor mensen die graag vragen stellen.

Hoe lezen we de Bijbel als het gaat om de vragen die worden opgeroepen door de evolutietheorie? Voor christenen is de Bijbel de basis van wat ze geloven. De evolutietheorie gaat uit van de resultaten van de wetenschap. Daarom lijkt het er soms op dat in de discussie over schepping en evolutie geloof en wetenschap tegenover elkaar staan. Aan de ene kant geloof in de Bijbel die spreekt over schepping. Aan de andere kan wetenschap die spreekt van evolutie.

In dit boek wil Geertsema duidelijk maken dat die tegenstelling niet terecht is. Geloof en wetenschap sluiten elkaar niet uit. Ze hebben beide een eigen karakter. En.. ze hebben elkaar nodig. Dit boek gaat alle Bijbelteksten langs die gaan over de schepping en er wordt uitgezocht in hoeverre de Bijbel ruimte geeft voor het wetenschappelijk wereldbeeld dat ontstaat met de evolutietheorie.

Schatgraven in Genesis 1-3 is geschreven door de Messiasbelijdende Joodse professor Julia Blum samen met Klaas de Jong. De combinatie van twee zo verschillende auteurs is verrassend. Blum laat vanuit Hebreeuwse grondtekst opmerkelijke zaken zien terwijl Klaas de Jong op basis van wetenschappelijke ontdekkingen na Darwin in combinatie met Bijbelteksten laat zien dat gedachte van de schepping een heel verantwoord uitgangspunt is.

INKIJKEXEMPLAAR Schatgraven in genesis 1-3

Wat je echt nog niet wist over de schepping. Pas in 1840 ontdekte een Duitse geleerde hoe hemoglobine in het bloed zuurstof opneemt in de longen om die in de lichaamscellen weer af te staan. Toch is dat wonderlijke mechanisme al te vinden in Genesis 2! Je leest daar dat de mens is gemaakt van het stof van de aarde. Maar in de Hebreeuwse grondtekst wordt hier een bijzonder woord voor aarde gebruikt: adama. Je voelt onmiddellijk het verband met de naam Adam. Het woord adama verwijst naar rood, naar het woord dam dat bloed betekent. Waarom heeft de aarde waar de eerste mens uit werd gevormd een roodachtige kleur? Omdat er ijzeroxide in zit, de stof die in hemoglobine zorgt voor opname en afgifte van zuurstof.

De Praagse rabbijn Jehoeda Löw vroeg zich af waarom de mens als enige was vernoemd naar de aarde - waren de dieren tenslotte ook niet uit de aarde geschapen? Zijn uitleg was dat de dieren eigenlijk al af zijn bij hun schepping. Nadat dieren zijn geboren, groeit hun lichaam maar hun geest blijft eigenlijk op hetzelfde niveau. Maar zowel de mens (Adam) als het akkerland (adama) moeten tot ontwikkeling worden gebracht. Beide zijn geschapen in een elementaire, pure staat en voor beide is lang en hard werk nodig om hun grootste potentieel te bereiken en vruchten voort te brengen.

De twee boeken in deze band bevatten nog veel meer opmerkelijke inzichten. Deel 1 is door korte hoofdstukken met vragen ook ideaal voor studie in groepen.

Oer, Gods grote verhaal is geschreven door Corien Oranje, Gijsbert van de Brink en Cees Dekker. Het boek wil op een nieuwe manier het scheppingsverhaal vertellen vanuit het perspectief van de theorie van de evolutie.

Oer begint met een fascinerende hervertelling van het scheppingsverhaal. Proton, een minuscuul deeltje dat vlak na de oerknal ontstaat en door de ruimte vliegt, neemt de lezer mee op een duizelingwekkende reis door de tijd, van oerknal tot de evolutie van het leven tot de dagen van Jezus en het leven van nu. Proton maakt vol verwondering mee hoe de Schepper de ruimte en tijd instelt, wetten in gang zet, licht schept, geluid en kleur. Hoe Hij ervoor zorgt dat de planeet aarde een veilig huis wordt voor de mens en hoe bijzonder het is dat God zelf op een dag in de persoon van Jezus zijn schepping instapt. De drie auteurs vullen elkaar naadloos aan: Corien Oranje is de verteller, Gijsbert van den Brink is theoloog en Cees Dekker is wetenschapper. Samen vertellen zij het grote verhaal van Gods schepping op een nieuwe, frisse manier, die recht doet aan wetenschappelijke bevindingen én aan de Bijbel. Leest als een spannende roman!

Dit boek laat zien dat het aanvaarden van de evolutietheorie op een natuurlijke manier kan samengaan met geloven in de schepping door God en de opstanding van Jezus. Het neemt de lezer mee door een tijd en ruimte die nauwelijks te bevatten is en maakt een theorie die 14 miljard jaar omspant, inzichtelijk en leesbaar. Van harte aanbevolen!

- Andries Knevel -

Graven naar Genesis imet Mr. Gibb laat kinderen kennismaken met de wereld van de geologie – vanuit een Bijbels en creationistisch perspectief.

Dit unieke geologieboek zit boordevol bewijs, dat tieners en jonge mensen helpt meer te leren over de wereld onder hun voeten. Het laat hun zien hoe gesteenten kunnen worden verklaard aan de hand van de geschiedenis van de Bijbel. Zo kunnen ze vaststellen wat de gevolgen van de schepping en de zondvloed zijn, in overeenstemming met wat ze in de wereld om zich heen zien.

Mr Gibb, een nieuwsgierige en wonderbaarlijke sprinkhaan, neemt ze mee op reis.

Op allerlei manieren weet hij met zijn vragen en capriolen hun verbeelding te prikkelen bij diverse interessante geologische onderwerpen. Door de treffend geïllustreerde pagina's ontdekken ze ook boeiende informatie over gesteenten, mineralen, fossielen, stalagmieten, kristallen en nog veel meer.

Daarnaast staan in Graven naar Genesis met Mr Gibb veel praktische activiteiten, die in hun geheugen blijven hangen. Deze eenvoudige experimenten kunnen thuis worden gedaan met gemakkelijk beschikbare ingrediënten. Ze bieden geweldige mogelijkheden om te leren door te doen.

Een leerzaam handboek voor ouders en jeugdwerkers om jongeren te begeleiden in hun zoektocht.

Roelie Barth stelt in het boek "De kosmos, een meesterwerk" veel vragen over de evolutie theorie, de verbinding geloof en wetenschap (en gaat lastige vragen niet uit de weg) en bevat een loflied op schepping en Schepper.

Het boek De kosmos, een meesterwerk, stelt de vraag of we geloof in God de Schepper en wetenschappelijke kennis op een natuurlijke manier met elkaar kunnen verbinden. Verrassend genoeg spreken allerlei Bijbelgedeelten over de schepping van de wereld als het bouwen van een huis. Naast wat de Bijbel zegt over die bouwmetafoor onderzoekt dit boek ook de Meesterwerken van de schepping.

Het is onvoorstelbaar wat eeuwenlang wetenschappelijk onderzoek aan het licht heeft gebracht. Sterren blijkend e kraamkamers van allerlei chemische bouwstenen. Het heelal heeft een lange geschiedenis waarbij de ene fase van het bouwproces voortbouwt op het vorige. Dat principe blijkt ook werkzaam bij de evolutie van nieuwe levensvormen.

Diep verborgen achter al die verschijnselen ligt een wetmatige structuur die overal in het heelal hetzelfde is. Zou die structuur misschien wijzen ophet bouwplan van een Bouwmeester? Waar de wetenschap met lege handen staat, opent de Bijbel een breder perspectief: Alles wat bestaat, is er dankzij het spreken van God.

Moeilijke vragen gaat dit boek over de kosmos niet uit de weg. Ook niet als het gaat om wetenschappelijke kennis. Aarzelend en toch ook overtuigend stelt de auteur dat de evolutie niet alleen bepaald wordt door mutaties en natuurlijke selectie, maar ook door wetmatige zelforganisatie. Vraagt dit om een update van de evolutietheorie?

The book of Prof. Dr. Gijsbert van de Brink, Reformed Theology and evolutionary Theory is a theologically serious treatment of the challenges that evolutionary thinking poses for traditionally orthodox Christian faith

Many books aim to help beginners explore whether or not evolutionary science is compatible with Christian faith. This one probes more deeply to ask: What do we learn from modern evolutionary science about key issues that are of special theological concern? And what does Christian theology, especially in its Reformed expressions, say about those same key issues?

Noted theologian Gijsbert van den Brink begins by describing the layers of meaning in the phrase "evolutionary theory" and exploring the question of how to interpret the Bible with regard to science. He then works through five key areas of potential conflict between evolutionary theory and Christian faith, thus covering all relevant issues, spelling out scientific findings and analyzing Christian doctrinal concerns. His conclusion: although some traditional doctrinal interpretations must be adjusted, evolutionary science is no obstacle to classical Christian faith.

Gijsbert van den Brink is Professor for Theology and Science at the Faculty of Theology, VU University Amsterdam, and is an ordained minister in the Protestant Church in the Netherlands. He is author of Philosophy of Science for Theologians and coauthor, with Cornelis van der Kooi, of Christian Dogmatics.

A Dutch version of this book was published as: En de aarde bracht voort. Christelijk geloof en evolutie (Utrecht: Boekencentrum, 2017; 5th edition 2018). This Dutch counterpart is based on a translation and adaptation of the English text.

Table of Contents

Introduction

Chapter 1 Reformed Theology: Distinctive Commitments and Concerns
1.1 Introduction
1.2 Some Common Misunderstandings
1.3 Endless Plurality?
1.4 The Reformed Theological Stance
1.5 Reformed Theology and the Natural World
1.6 Seeking the Honeycomb in the Lion's Mouth

Chapter 2 Evolutionary Theory: A Layered Concept
2.1 Varieties of Evolution: Terminological Clarifications
2.2 Gradualism
2.3 Common Descent
2.4 Universal Natural Selection
2.5 What If It Is True?

Chapter 3 Evolution and the Interpretation of Scripture
3.1 The Bible and Modern Science
3.2 The Search for Harmony: Concordism
3.3 Beyond Category Mistakes: Perspectivism
3.4 Where Science and Christianity Overlap: History
3.5 In Search of Cocceians

Chapter 4 Animal Suffering and the Goodness of God
4.1 Gradualism and the Fate of Animals
4.2 The Appreciation of Animals in the Bible
4.3 Is There a Problem at All? Neo-Cartesianism
4.4 The Cosmic Fall Theory: Animal Suffering and Human Sin
4.5 Animal Suffering as Part of God's Plan
4.6 Animal Suffering and the Demonic
4.7 Evaluation

Chapter 5 Common Descent and Theological Anthropology
5.1 Introduction
5.2 A Reformed Concern?
5.3 Human Dignity and the Challenge of Evolution
5.4 Animals in the Image of God?
5.5 Human Uniqueness as a Theological Category
5.6 Why We Are Still Special

Chapter 6 Evolution and Covenantal Theology: Adam and the Fall, Original Sin and Salvation
6.1 The Covenant as a Reformed Key Concept
6.2 The Scientific Story of Human Origins
6.3 Genesis 2-3 and the Historical Adam
6.4 The Fall: Biblical and Theological Backgrounds
6.5 The Fall and Original Sin in an Evolutionary Context
6.6 Human Death as the Wages of Sin
6.7 The Scope of the Christian Message of Salvation

Chapter 7 Natural Selection and Divine Providence
7.1 Introduction
7.2 High Stakes: Divine Guidance or a Purposeless Universe
7.3 Evolution, Chance, and Teleology in the Past
7.4 Evolution, Chance, and Teleology Today
7.5 Beyond Compatibility: Convergence and Consonance
7.6 Conclusion: Consonance instead of Conflict

Chapter 8 Morality, the Cognitive Science of Religion, and Revelation
8.1 Biological, Social, and Cultural Evolution
8.2 The Evolution of Morality and Theological Ethics
8.3 The Cognitive Science of Religion
8.4 A Panoply of Theories: Religion as Byproduct or as Adaptation
8.5 Revelation Debunked?
8.6 Conclusion

Chapter 9 Any Other Business?

Prof. Marc de Vries gaat samen met de broers Piet en Wim de Vries (geen familie) op zoek naar de verhouding tussen het Woord en de wetenschap. Het actuele debat over het thema Schepping en evolutie gaat immers ook (misschien wel vooral) over de belangrijke vragen rond het gezag van de Bijbel en over de (spannende) relatie tussen geloof en wetenschap.

Die verhouding raakt overigens niet alleen de vragen rond de eerste hoofdstukken van de Bijbel maar stelt ook de vraag hoe je in allerlei wetenschappelijke discussies het gezag van de Bijbel laat prevaleren. Dit boek wil daarbij helpen.

De drie auteurs behandelen vanuit verschillende invalshoeken (wetenschapfilosofie en theologie) belangrijke vragen waar niet alleen studenten maar ook betrokken gemeenteleden mee te maken krijgen.

Alvin Plantinga is één van de meest bekende filosofen van deze tijd in Amerika. In het boek Het echte conflict gaat hij diep in op de vraag rond de verhouding tussen wetenschap en geloof. Veel populaire wetenschappers stellen immers tegenwoordig dat geloof en wetenschap niet samen kunnen gaan. Alvin Plantinga laat zien dat daar ook op een andere manier over na te denken is.

Denk bijvoorbeeld alleen al aan mensen zoals Daniel Dennett, Richard Dawkins, en Philip Kitcher. Daarbij wijzen ze religie aan als de grote verliezer: religie is achterhaald, overbodig of vormt zelfs een belemmering voor de ontwikkeling van de mensheid.

In Het echte conflict (Engels: Where the Conflict Really Lies , wereldwijd een bestseller) onderzoekt de christen-filosoof Alvin Plantinga dit vermeende conflict. Op een evenwichtige, grondige en heldere wijze weerlegt hij de veelgehoorde stelling dat evolutie en theïstisch geloof niet naast elkaar kunnen bestaan.

Hij laat zien dat veel argumenten niet overtuigend zijn, en dat religie en wetenschap alleen onverenigbaar met elkaar zijn wanneer je de wetenschap versmalt tot een methodologisch naturalistische benadering. Die benadering is een vorm van atheïsme die niet alleen de biologische soorten, maar ook het ontstaan van normen en waarden en godsdienst evolutionistisch tracht te verklaren. Dáár zit ten diepste het echte conflict.

Na de zwakte van het naturalistisch wetenschapsdenken te hebben aangetoond, laat Plantinga zien dat de wetenschap juist ondersteuning biedt aan geloofsovertuigingen.

WAAROM ZOU IK DIT BOEK KOPEN:
Actueel en indringend overzicht van de stand van zaken als het gaat over christelijke filosofie en haar verhouding tot de naturalistische wetenschap van een gezaghebbend auteur.

Gedoofd licht, het nieuwste boek van Dr. A.A.A. Prosman gaat over de discussie rond schepping en evolutie en legt in de uitwerking een relatie met het thema secularisatie.

De laatste jaren bevinden we ons midden in een discussie over de schepping. De vragen rond milieu, klimaatverandering en evolutie houden velen bezig. Opnieuw dringt daarmee de betekenis van de schepping tot ons door. Toch blijft het een enigszins beperkte discussie, omdat de fundamentele vraag zich opdringt hoe de schepping zich verhoudt tot de zin van ons leven. Wat houdt ons in ons dagelijks leven overeind? Wat maakt het leven zinvol? Wat geeft mij de moed om 's morgens uit mijn bed te stappen?

De vraag naar de zin van mijn leven, is overigens een moderne vraag die voorheen niet zo gesteld werd. De algemene visie op de schepping was tot ongeveer het jaar 1500 vrij standaard. God schiep de wereld en gaf de mens daarin een plek. Het kernwoord gedurende al die eeuwen was harmonie. God, mens en wereld vormen een eenheid. Zo was ons leven opgenomen in een alomvattend, zinvol verband. Deze eenheid kennen wij niet meer. Het leven is gefragmentariseerd. God en wereld kwamen tegenover elkaar te staan, met als gevolg dat de mens verbannen werd uit dit zinvolle verband. Voortaan moet hij stukje bij beetje de zin van zijn leven ontdekken. Dit is de kern van de secularisatie waarmee de westerse wereld op dit moment te maken heeft.

De vraag komt in het boek aan de orde of kerk en theologie adequaat gereageerd hebben op deze verandering. Een andere vraag is die naar de ziel. In de Bijbel wordt de ziel talloze keren genoemd. Toch is dit woord geheel in onbruik geraakt. Wat wordt met de ziel bedoeld en wat is de relatie met God en de schepping? De geschiedenis van de ziel wordt beschreven vanaf de Griekse Oudheid tot op heden en verbonden met de vraag naar de zin van ons bestaan in deze wereld.

Ad Prosman (1948) was als predikant van de Protestantse Kerk in Nederland werkzaam in verschillende hervormde gemeenten en was ook enkele jaren legerpredikant. Na zijn promotie in 2007 over het nihilisme van Friedrich Nietzsche (Geloven na Nietzsche. Nietzsches nihilisme in de spiegel van de theologie), schreef hij o.a. De onverwerkte Holocaust. Spiegel voor de kerk van nu (Boekencentrum).

Stel dat de standaard-evolutietheorie klopt. Wat betekent dat dan voor het orthodox christelijk geloof? Voor mijn geloof?

In dit boek onderzoekt dr. Gijsbert van den Brink de mogelijke gevolgen van acceptatie van de evolutietheorie voor vragen als: Hoe kijken we naar de Bijbel? Hoe zit het met lijden en dood, met Adam en Eva, met de zondeval - en hoe is de mens dan beeld van God? Sluiten bovendien toevallige mutaties de voorzienigheid van God niet uit?

Gijsbert van den Brink wil christenen met dit boek de vragen en de antwoorden helpen ontdekken over of en hoe orthodox geloven en evolutie zouden kunnen samengaan.

Volgens veel mensen, zowel gelovigen als atheïsten, zijn christelijk geloof en evolutietheorie als water en vuur: men kan ze niet beide onderschrijven, maar moet kiezen. In dit boek wordt nagegaan of dit klopt. Na enkele inleidende hoofdstukken waarin hij het evolutiedebat in zijn culturele en historische context plaatst, analyseert de auteur systematisch welke repercussies de evolutietheorie heeft voor de in het geding zijnde christelijke leerstellingen. In hoeverre moeten klassieke visies op de Bijbel, op de goedheid van God, de theologische antropologie en de zondeval herzien worden? En hoe zit het met de voorzienigheidsleer en met evolutionaire verklaringen van moraal en religie?

De conclusie luidt dat de evolutietheorie ook met orthodoxe versies van het christelijk geloof te verenigen valt.

Ongetwijfeld zal dit boek tot veel discussie aanleiding geven omdat dit controversiële onderwerp een fundamentele benadering vraagt en uitdaagt om diep te doordenken.