Johannes Calvijn

Jean Cauvin wordt in Nederland al eeuwen Johannes Calvijn genoemd. Dat zegt alles over de enorme invloed die de reformator de eeuwen door heeft gehad op de Nederlandse kerk en cultuur. Nu is er door Dr. Herman Selderhuis een uitgave met verzameld werk van Calvijn.

Al vroeg verschenen vertalingen van met name zijn
Institutie en zijn commentaren, maar tegelijk bleven veel van zijn kleinere werken onvertaald. Daar brengt Calvijn Verzameld nu verandering in. Een team van Calvijn-deskundigen presenteert hier een veelheid van voor het eerst(!) of opnieuw vertaalde teksten, voorzien van een beknopte inleiding op elke tekst. Calvijn is meer dan 'de man van één boek' en hij is frisser, breder en actueler dan zijn portret doet vermoeden.

Luther zag dat ook en uitte zijn tevredenheid over Calvijns werk. Wie Calvijn verzameld ter hand neemt, zal het snel met Luther eens zijn.

Dr. Herman Selderhuis is hoogleraar kerkgeschiedenis en kerkrecht aan de Theologische Universiteit Apeldoorn en directeur van Refo500. Daarnaast is hij o.a. president van RefoRC (Reformation Research Consortium) en wetenschappelijk curator van de Johannes a Lasco Bibliotheek in Emden. In 2016 verscheen onder zijn redactie Luther Verzameld, een uitgave die enthousiast werd ontvangen.

De grote theoloog van de Reformatie, Johannes Calvijn, is het meest bekend geworden door zijn Institutie - een theologische inleiding op de Bijbel en een rechtvaardiging van de principes van de Reformatie. Nog altijd wordt de Institutie beschouwd als hét standaardwerk van de gereformeerde theologie. Nu in de vertaling van dr. C. de Niet.

Van de Institutie verschenen vanaf 1536 verschillende edities, totdat uiteindelijk in 1559 de meest complete versie gepubliceerd werd.

De vertaler, dr. C.A. de Niet, is classicus en neerlandicus. Zijn vertaling wordt gekenmerkt door betrouwbaarheid én leesbaarheid. Bij zijn vertaalwerk wordt hij terzijde gestaan door een redactie, bestaande uit dr. W. van 't Spijker, dr. W. de Greef, dr. W.H.Th. Moehn en dr. A. de Reuver.

De laatste Nederlandse vertaling van de Institutie, die van dr. A. Sizoo, dateert van 1931. De nieuwe vertaling van De Niet is de vijfde complete Nederlandse vertaling sinds 1559. Daarmee was deze editie een van de belangrijkste publicaties van het Calvijn-jaar 2009.

Op initiatief van keizer Karel V vonden in de jaren 1540-1541 enkele godsdienstgesprekken plaats. Uit het hele Duitse Rijk kwamen rooms-katholieke en protestantse vorsten, politici en theologen bijeen om met elkaar te spreken over de godsdienstige verdeeldheid. Ook Johannes Calvijn, die deze jaren predikant was in Straatsburg, nam deel aan de besprekingen. In deze studie wordt nagegaan welke rol Calvijn tijdens de godsdienstgesprekken heeft gespeeld.

In de serie Theologie en Geschiedenis verschijnen Nederlandstalige dissertaties en monografieën op het gebied van de geschiedenis van kerk en theologie. De redactie is in handen van dr. Herman J. Selderhuis (Theologische Universiteit Apeldoorn).

Genezing door Zijn striemen, een tekst uit het bijbelboek Jesaja lag Calvijn na aan het hart. Hij heeft er vaak uit gepreekt. Deze zeven preken over Jesaja's profetie in het bekende hoofdstuk 53 werden al tijdens Calvijns leven gedrukt en breed verspreid. Nog steeds verschijnen er heruitgaven en vertalingen, een bewijs voor de tijdloosheid ervan.

'Hoewel God Zijn grootheid en oneindige majesteit liet zien in de schepping van de wereld', zegt Calvijn, 'is er in de dood en het lijden van onze Heere Jezus Christus nog meer reden om God te verheerlijken.' De reformator beschrijft de Heere Jezus als het Lam Dat zwijgend de rechtvaardigheid verworven heeft, en nu bij God Zijn mond opent als onze Advocaat. Zo kan dit Lam, Dat stemmeloos was, ons verdedigen als wij zelf geen woorden hebben om ons te verontschuldigen.