Heel veel klantbeoordelingen van christelijke boeken!

Het vierde deel van de Nir Tavor serie sluit aan bij de actualiteit van 7 oktober 2023 toen Hamas op gruwelijke wijze onschuldige burgers aanviel. Amir Tsarfati neemt ons mee in de duistere wereld van de geo-politieke spanningen rond Israël. Het is een spannend verhaal, wat je gelezen wilt hebben. Het thrillergehalte is groot in dit boek en de profetische verwijzingen, naar enerzijds Rusland en anderzijds Turkije zijn het overdenken zeker waard.

Wanneer helemaal aan het einde de opname plaatsvindt, zal dat mensen aanspreken, maar mij persoonlijk niet echt. De theologie van de opname is controversieel. Wanneer de boodschap die daar achter zit: Zijn we klaar voor de wederkomst, blijft hangen, zou dat winst zijn, Daarbij hoop je dat angst niet de grootste raadgever is, maar dat liefde voor Christus doorslaggevend zal zijn.

Het derde en afrondende deel in de John Cross serieis spannend en verrassend. Andrew Huff is een relatief nieuwe auteur en debuteerde in Nederland met deze driedelige serie. Het boek heeft zondermeer de nodige nachtrust gekost. De inhoud wilde je echt gelezen hebben en ook de plot was sterk. Zelf geen filmliefhebber, maar het is zeer voorstelbaar dat deze boeken aanleiding geven om te worden verfilmd.

Zeer boeiend deel over een voorbije geschiedenis. Maar heel herkenbaar van toen ik dichtbij een houtzagerij woonde. Laat aub ook de volgende delen vertalen en drukken.

Schrijver is een kenner van de gang van zaken in de vroege kerk: tot in de meest diepgaande details. 550 pagina's diepgang: maar wil ik dát nu allemaal weten? En door die enorme diepgang zie je door de bomen het bos niet meer. Heel vervelend zijn ook de grote aantallen verwijzingen in de tekst (er zijn geen noten onderaan de bladzijden). De zinsbouw is weinig toegankelijk. De schrijver bevordert de leesbaarheid nog minder door heel veel kennelijk belangrijke citaten in het Duits, Frans en Engels op te nemen. De schrijver is 'zeer belezen', maar de boodschap overbrengen is minder geslaagd.

Agenda met veel ruimte om afspraken en notities te noteren. Mooie illustraties en bijbelteksten. Iedere maand een overdenking met mooie foto ernaast. Een jaar lang genieten.

https://isgeschiedenis.nl/nieuws/wie-waren-de-wederdopers

Vond het lastig doorkomen. Juist ook vanwege de hoge verwachtingen. Eerste 150 pagina's lieten bij mij de indruk achter 'zie mij geweldig zijn door wat ik droom en doe'. Dan komt de crisis en wordt het 'zie mij geweldig zijn omdat ik dit als mantra mijzelf voorhoudt'. Soort van zelfhulpboek met een charismatisch sausje.Daarbij een boek wordt niet rauw als je dat woord een aantal keer in de tekst opneemt. Voor mij echt een zware tegenvaller.

Mijn leesbeleving:In duidelijke korte notities weet Anne Bannink het slopende, nietsontziende aftakelingsproces van de ziekte Lewy Body bij haar man Henk glashelder over te brengen op de lezer. De ziekte die zich als een sluipmoordenaar in het brein nestelt en daar alles uitgumt wat haar man Henk tot de persoon maakte die hij eens was. Een levenslustige, humoristische, lieve, betrokken en wijze man, echtgenoot en vader. Denk je eens in dat je de woorden die je wilt zeggen zich vormen in je hoofd en dat je ze ook voor je ziet maar dat je er vervolgens niet bij kunt komen om ze daadwerkelijk uit te spreken. Hallucinaties die zo levensecht zijn dat ze op de werkelijkheid lijken. Continue onrust, de volgorde van normale dagelijkse handelingen vergeten. Slopend voor de patiënt zelf maar ook voor de levenspartner. Naast dementie kreeg de man van Anne ook de ziekte van Parkinson. Dus je brein takelt af en je lijf ook. Dubbelop dus. Dat maakte mij verdrietig en moedeloos. Ieder woord dat Anne Bannink naar aanleiding van de gebeurtenissen met haar man heeft geschreven voelde ik tot diep in mijn hele wezen. Ze raakten me, hechten zich vast in mijn psyche en lijf. De schrijfstijl is beeldend. Ik zag alles voor me.Wat het met Anne deed was tastbaar gemaakt zodat ik meerdere malen de neiging had tijdens het lezen om haar in mijn armen te nemen en te troosten. Datzelfde had ik bij haar man. Ik wilde een baken van hoop en licht zijn in de grilligheid van deze verwoestende liefde. Anne is erin geslaagd om de mens achter de ziekte Lewy Body te tonen. En dat de liefde voor elkaar nooit verdwijnt. Het meest hartverscheurende moment vond ik toen Henk naar een verpleeghuis moest verhuisde. Ik begreep de noodzaak maar mijn hart huilde mee met Anne en haar zoons. Ik hervond mijn gemoedsrust nadat Anne beschreef hoe het leven voor Henk was in het verpleeghuis. De liefdevolle verzorging en de activiteiten met de bewoners. De, toch nog, onderlinge contact mogelijkheden en gesprekjes met hen. Dit verhaal deed me ook teruggaan naar het verleden. Mijn lieve opa werd door diverse hersenbloedingen dement. Later kreeg hij er Parkinson bij. Ondanks dat hij niet of moeilijk kon communiceren en bewegen de liefde voor hem bestaan. Ik zocht hem vaak op in het verpleeghuis waar hij woonde. We genoten van de momenten samen. Later hoorde ik via een medium dat hij gedurende zijn leven veel van mij gehouden heeft. Nu bleef hij met mij verbonden doordat hij mijn beschermengel is. Gedurende zijn leven werd hem het spreken onmogelijk gemaakt maar in zijn ogen las ik belangstelling, liefde en betrokkenheid. Ik mis hem nog iedere dag.De liefde verdwijnt nooit ook niet als dementie bezit van iemand neemt. Ik heb na het lezen van dit boek diep respect gekregen voor Anne Bannink. Ondanks de felle tegenwind, aar moeheid en het verdriet blijft ze doorgaan tegen de storm op tornen. Zo blijft zij ondanks de verdrukking op momenten ook heel sterk en domweg gelukkig.Mijn mening:Ik geef 5 sterren.Een intense, rauwe, hartverscheurende, beeldende maar ook liefdevolle, humoristische en vlijmscherpe schriftelijke weergave van het leven met Lewy Body en Parkinson. Ondanks hoe loodzwaar het vaak is toch doorgaan met het in contact blijven met haar man. Aftasten wat mentaal en fysiek nog wel mogelijk is. De liefde voor elkaar dooft nooit. Bedankt dat ik dit boek mocht lezen en recenseren Anne Bannink. Hopelijk blijf je doorgaan met schrijven. Je bent er goed in om je lezers geboeid te houden. Alle liefde, warmte, troost en sterkte gewenst.Jouw verhaal biedt kracht, hoop en is een lichtend baken voor hen in soortgelijke situaties.

Dit boek laat zien hoe een moeilijk onderwerp besproken kan worden in heldere taal en met een plezierig soort humor. In 500 pagina's worden alle waarheidsaanspraken van de wetenschap vakkundig getoetst en onderuit gehaald door iemand die geschoold is in de zachte wetenschappen.

Patrick Chatelion Counet studeerde rechten en theologie. In het laatste vakgebied is hij gepromoveerd. Vanaf 2008 tot aan zijn pensioen was hij hoogleraar Bijbel in de Nederlandse Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam. In dit boek toont hij zich een kenner van de exacte wetenschappen die - zoals hij aantoont - helemaal niet zo exact zijn. Historisch gezien is de moderne westerse natuurwetenschap een kind van de theologie (p.45). De kerk bezat (sic) de waarheid – het volk (vrijwel niemand kende Latijn) geloofde dit. (p. 47) Vandaag de dag bezit (sic) de wetenschap de waarheid – het volk (vrijwel niemand beheerst de complexe wiskunde) gelooft dit. (p. 48)

Counet toont zich een aanhanger van de negatieve theologie en dit vormt ook de rode draad in zijn boek. "Orde is niet iets wat bestaat. Wij maken/creëren orde." (p.56) "Wij kunnen niet over de grens heen denken." (p. 71) Uit handen van de negatieve theologie, die al sedert de vroege kerkvaders aan Gods onkenbaarheid vasthoudt en het niet-weten tot geleerdheid verheft (docta ignorantia), heeft de wetenschap chaos en onzekerheid ontvangen (p.53). De mens kan zich hier van nature niet bij neerleggen. De mens denkt, gelooft, dat de wereld ordelijk is en niet chaotisch." (p. 69) Hetzelfde geldt voor de wetenschap. Wanneer we dit proberen, worden de uitkomsten absurd, waarbij hij *absurd* omschrijft als: "wat onze geest niet kan bevatten." (p. 37) Wat hij de wetenschap
kwalijk neemt, is dat zij deze absurdheden als absolute waarheid waarheid presenteren. Het is absurd dat kwantumdeeltjes zich in een
superpositie bevinden. (p. 104) Het is absurd dat het universum uit niets is ontstaan. (p. 94) Maar het is ook absurd dat het universum een perpetuum mobile is. (p. 94) In het laatste hoofdstuk formuleert hij 95 absurdheden, als tegenhanger van Luther. Kennelijk wil hij hiermee de suggestie wekken dat de wetenschap zich moet 'bekeren'.

Voor Counet zijn al deze absurdheden voldoende reden om hierin niet mee te gaan. "Er zijn te veel aannames, onzekerheden, becijferingen, interpretaties, vertalende analyses en huzarenstukjes in het spel om nog van wetenschap te kunnen spreken." (p. 250)

- "Ik geloof dat de kwantumwereld ook als je wél kijkt, er niet is (p. 105). De kwantumfysica isoleert onderdelen van systemen, hakt handen af, en noemt ze ten onrechte 'bouwstenen'." (p. 132)
- "Bewijs voor de oerknal is er niet. Het is een geloof." (p. 314)
- "Kan het misschien zijn, dat ze niet bestaan, zwarte gaten?" (p. 275) "Ik beloof u een oplossing zonder zwarte gaten: annihilatie!." (p. 237)
- "Alle waarheden en wetten berusten op inductieve logica, maar helaas blijft inductie een aanname." (p. 327)
- "Absolute kennis over iets verkrijgen is onmogelijk." (p. 334)

Wie denkt dat Counet na het afschieten van alle wetenschappelijke zekerheden nu als theoloog met God komt aanzetten, komt bedrogen uit. Net zomin als de wetenschappelijke conclusies geen zekerheden zijn, is ook God geen zekerheid. Dit past niet in zijn negatieve theologie. En overigens ook niet in zijn wetenschapsfilosofie.

- "Ik onderschrijf het uitsluiten van de hypothese God in de wetenschappen. (p183)
- "Ik schaar me in dit science & religion-debat achter Lemaître, die elk concordistisch standpunt vermijdt dat wetenschappelijke resultaten in overeenstemming met de Bijbel tracht te brengen." (p. 216)

Toch heeft hij het naar mijn gevoel net even iets te vaak over God en klinkt er in zijn uitspraken hierover net iets te veel ironie door.
Alsof hij de lezer desondanks op het spoor van God wil zetten.- "We zouden God erbuiten laten. (Ja, ík, theoloog, mag God als *ultimum remedium* en als *deus ex machina* binnenbrengen, wat ik niet zal doen)." (p. 218)

- "Maar als je aanneemt dat het wel kan – en je kunt álles aannemen (zelfs God)." (p. 227)
- "Wetenschappelijk ongehoorzaam voeren we onze verboden God voor heel even opnieuw in." (p. 318)

In de epiloog komt hij er even openlijk op terug. Op aandringen van zijn uitgever. "Toch is er nog hoop voor God, want als iets wat onmogelijk is, toch bestaat – het universum –, waarom God dan niet?" (p. 481) Na alle beschreven absurditeiten die erop wijzen dat het zo goed als onmogelijk is dat er een universum bestaat, is het universum er per slot van rekening *wel*. Met hetzelfde recht van spreken zou er daarom ook een God kunnen zijn. Met die gedachte laat hij de lezer achter.

Voor een evangelisch christen als ik is dit natuurlijk erg mager. Maar ook als orthodox evangelisch christen moet ik beseffen dat alles wat ik over God denk zeker te weten, een kwestie is van *geloven*. En met wat Chatelion Counet mij in dit boek heeft aangereikt, weet ik dat dit niet onderdoet voor het *geloven* van de wetenschapper. Daarom van harte aanbevolen!

Jan Mulder heeft de landbouwschool doorlopen en is daarna theologie gaan studeren. Vervolgens was hij meer dan 30 jaar werkzaam als vicaris in de gereformeerde-bondsgemeente van Nijkerk. De tijd na zijn pensionering heeft hij gebruikt om dit boek over schepping & evolutie te schrijven.

Hij is hiertoe (indirect?) aangespoord door professor Gijsbert van den Brink, die een aanhanger is van de theïstische evolutietheorie. De opvatting van Jan Mulder staat haaks op die van Van den Brink (en van vele anderen), maar op een andere manier dan gebruikelijk. Meestal komt het tegengeluid van jonge-aardecreationisten, die de evolutietheorie afwijzen en menen dat de aarde slechts 6-10 duizend jaar oud is. Jan Mulder gelooft wèl in evolutie. Hij gelooft ook in de miljoenen jaren van de evolutietheorie. Maar bij hem gaat dit - in tegenstelling tot Van den Brink - samen met een *letterlijke* lezing van het Bijbelse scheppingsverhaal. Hij zegt het al op p. 5: Ik ben van mening dat er naast schepping evolutie heeft plaatsgevonden.

Volgens Jan Mulder zijn schepping en evolutie twee afzonderlijke gebeurtenissen die los van elkaar gezien moeten worden en niets met elkaar te maken hebben (p. 27). Schepping is het werk van God en evolutie is het werk van satan, dat onder toelating van God heeft plaatsgevonden. Evolutie is dus geen *theïstisch*, maar een *satanistisch* proces. De aanname dat er inderdaad een (macro-)evolutie heeft plaatsgevonden, wordt niet echt onderbouwd: "De vondsten van fossielen zijn daar een bewijs van." (p.131)

"Ik ga ervan uit dat er tussen het scheppen van de hemel en de aarde (Genesis 1:1) en het scheppen in zes dagen (Genesis 1:3 t/m Genesis 2:3) een enorme tijdsperiode heeft gezeten." (p. 87) Hij zegt dat na deze eerste scheppingsdaad "een aantal goed geschapen engelen tegen God in opstand kwam en de hemel heeft verlaten." (p.79) Vanaf dat moment zijn zij erop gericht om Gods schepping tegen te werken. Zij doen dit door middel van de macro-evolutie.

Hiermee is ook gezegd dat engelen geschapen wezens zijn. Genesis 1 en 2 spreken hier niet over, maar Paulus zegt duidelijk dat "alle dingen door Hem en voor Hem zijn geschapen" (Kol. 1:16). Mulder gaat ervan uit dat de engelen lang vóór de eerste scheppingsdag zijn geschapen (miljoenen jaren). In deze periode is een deel van deze engelen afvallig geworden (Luc. 10:18; Openb. 12:4 e.v.; Jes:14:12). De volgorde van de gebeurtenissen is als volgt:

- Na de schepping van de hemel heeft God eerst de engelen geschapen.
- Terstond nadat hij goed was geschapen, heeft satan zich tot zondigen begeven.
- Voordat God de aarde schiep, heeft er een strijd in de hemel plaatsgevonden tussen Michael en zijn engelen, en de draak met zijn engelen.
- Satan en zijn volgelingen zijn daarna de hemel uitgegaan (toen was er dus nog geen aarde).
- Zij proberen God voor te zijn in Zijn plannen als Schepper.
- Toen zij op aarde kwamen, was er nog geen chaos.
- Als eerste brengt hij door macro-evolutie levende wezens op aarde.
- Hiermee heeft hij de goed geschapen aarde verwoest (de chaos is door satan en zijn volgelingen aangericht).
- Miljoenen jaren later scheidde God in zes dagen licht en duisternis, het water op en boven de aarde, en schiep leven.
- Hij plaatste de mens in de hof van Eden, een omheinde tuin ("Dat geeft toch al de mogelijkheid dat er buiten de hof ruimte voor *ander* leven was, p. 103").
- De mens wordt aangesteld als rentmeester over de schepping ("de door God geschapen aarde met zijn schepselen, p. 104").
- De mens wordt door de slang (satan) verleid en zondigt.
- God vervloekt de slang, er zal vijandschap zijn die hem uiteindelijk de kop zal vermorzelen.
- God blijft voor de mens zorgen, maar Adam en Eva moeten wel hetbeschermde gebied verlaten.
- Zij verzetten zich "omdat zij bang waren voor de levende wezens die niet door God zijn geschapen en buiten het paradijs leefden" (p. 111).
- Toen zij uit de hof waren gezet, kwamen zij op een vervloekte aarde en kregen nageslacht.
- Er ontstond ook een ander nageslacht: dat van de zonen Gods (Gen. 6:1-2); dit waren reuzen;
- Deze zonen gods waren geen engelen, geen machtigen, geen nakomelingen van Seth, geen goddelijke wezens, maar levende wezens die door het evolutieproces tot leven zijn gekomen: apen die zijn uitgegroeid tot bijna-mensen. De buiten-Bijbelse scheppingsverhalen getuigen hiervan.
- Dit is de directe aanleiding geweest voor de Vloed. Hij tolereerde geen genetische besmetting.
- "Het leven dat niet door God de Schepper geschapen was, nam geen plaats in de ark." (p.137)
- Al het leven dat was voortgekomen uit de macro-evolutie, kwam om in de Vloed. Zo kwam er een einde aan het verdorven leven.

Evaluatie

Jan Mulder is duidelijk een aanhanger van de restitutieleer, oftewel de gap-theory.
- Hij plaatst de val van satan en zijn volgelingen tussen Genesis 1:1 en 1:2. Hij beroept zich daarbij onder meer op Jesaja 14:12-14, Lucas 10:18, Judas 6 en [[Openbaring 12]]. Uit geen van deze verzen wordt echter duidelijk dat de val van satan op dit moment heeft plaatsgevonden.
- Hij neemt heel gemakkelijk aan dat er een miljarden jaren durende macro-evolutie heeft plaatsgevonden, met de fossielen als bewijs. Dit impliceert dat er vóór de zondeval een dierlijke dood was. Dit doet geen recht aan een aantal passages uit de Schrift (bijv. Romeinen 5:12, 1Korinthiërs 15:21). Genesis 1:29-30 maakt duidelijk dat mens en dier oorspronkelijk vegetarisch waren.
- Het voorgaande impliceert ook dat de Vloed ten tijde van Noach vrijwel geen sporen heeft achtergelaten en mogelijk slechts een plaatselijke gebeurtenis is geweest of heel kalm is verlopen. Die doet geen recht aan het verslag hiervan in Genesis.
- Hij gaat niet in op de vele aanwijzingen voor een jonge aarde: Kosmisch stof, uiteenvallen van clusters van sterrenstelsels, bestaan van kometen, verval van het magnetisch veld van de aarde, chemicaliën in de oceanen, enz.
- Wanneer de onderbouwing van voorgaande punten wegvalt, is er ook geen grond meer om de zonen gods uit Genesis 6 te zien als mensachtige apen die uit de macro-evolutie zijn voortgekomen en niet over een ziel beschikken.
- Tot slot klinkt het heel vreemd dat God zich voorneemt om te scheppen en [1] dat satan Hem vóór is door een evolutieproces te starten en [2] door leven op aarde te brengen, ook al is die niet bezield leven.

Het boek is in eigen beheer uitgegeven. De schrijver bedankt iedereen die heeft meegelezen met het oog op taal en spelling. Toch is het resultaat in dit opzicht wat mij betreft flink onder de maat. Mijn exemplaar van het boek staat vol met streepjes waar taal en consistentie in gebreke zijn gebleven. En dat is op bijna iedere pagina. Dit doet echt afbreuk aan de kwaliteit van het boek. Ik raad de schrijver daarom aan om bij een eventuele herdruk het boek nog eens grondig door te nemen.