Elke dag een bijbel....?!

Toen we ruim 20 jaar geleden begonnen met ons werk in een christelijke boekhandel, waren er twee belangrijke uitgangspunten die we vaststelden met ons bestuur: de deur zou zo veel als mogelijk openstaan en we zouden er voor bidden om elke dag een Bijbel te (mogen) verkopen.

De deur van onze winkels stond al die jaren inderdaad zo veel als mogelijk open. Alhoewel, niet altijd letterlijk…Terwijl ik dit schrijf is het buiten 35 graden en heb ik medelijden met mijn collega's die geen airco hebben. In de twee winkels waar wel een airco is, blijft de buitendeur dan dicht, maar geven we wel aan dat het binnen lekker koel is.

Maar het andere punt: elke dag een Bijbel verkopen? Als je dat vertelt aan mensen, kijken ze je vaak ongelovig aan: Lukt dat…? We kunnen inmiddels vanuit de nodige ervaring daar het een en ander over vertellen. Terugkijkend besef je dat dat er inmiddels duizenden verhalen zijn van mensen die langskwamen om één of meer Bijbels te kopen. Sommige verhalen zijn heel gewoon. Hoewel… is een versleten Bijbel vervangen voor een nieuwe zo gewoon? Sommige verhalen zijn minder alledaags: een man die enigszins beschroomd vertelt dat hij een paar maanden de gevangenis in moet en het advies gekregen heeft om die tijd zinvol te gebruiken door de Bijbel te gaan lezen. De man achter hem in de rij, was zo genereus om die rekening te betalen. Een ander verhaal gaat over een opa, die 'per ongeluk' in onze winkel op het Journaal kwam toen de Bijbel in Gewone Taal uitkwam. Hij gaf aan dat hij voor al zijn kleinkinderen een Bijbel wilde hebben. Dat bleken er best wel een heleboel te zijn, maar hij betaalde met plezier. Want hij hoopte en bad samen met zijn vrouw dat ook hun nageslacht op de dag van de wederkomst Christus zouden kennen.

Bijbels voor Scholen en Kerken
Vanuit onze winkels hebben we een speciaal programma om scholen te helpen bij het kiezen van een Afscheidsbijbel als kinderen de basisschool verlaten. Steeds meer reformatorische scholen geven dan Bijbels in andere talen zoals Zuid-Afrikaans, Frans, Engels of Duits. Want het is immers logisch dat kinderen, zodra ze zelf kunnen lezen, al een eigen (Nederlandse) Bijbel hebben gekregen in hun gezin. Basisscholen in een overwegende multiculturele setting kopen dan juist weer een 'Bijbel in Gewone Taal voor jou'. Vaak is een Bijbel onderdeel van het boekenpakket vanaf groep 7 en ook in 8. Na twee jaar gebruik wordt die dan meegegeven bij het afscheid. Kinderen zijn ermee vertrouwd geraakt en het is dan echt hun Bijbel geworden.

Voor onze medewerkers is de verkoop van een Bijbel altijd heel belangrijk. Een standaardopmerking van sommig medewerkers na een Bijbelverkoop is: “Zo, ik mag naar huis vandaag”. En het gebeurt me heel vaak dat, als ik een winkel binnenloop, een medewerker met het opsteken van vingers laat zien hoeveel Bijbels er verkocht zijn.

Verwarrend is soms wel hoe kerken omgaan met het aankopen van Bijbels voor verspreiding. Uiteraard geven ze bij een huwelijk een trouwbijbel. Toch is onze ervaring dat meer dan 70-80% van de kerken niet actief is in Bijbelverspreiding. Recent kregen we een vraag van een nieuw te starten internationale kerk voor expats in de omgeving van Amsterdam. Bij de basisuitrusting voor een nieuwe kerk hoorde toch echt wel een voorraadje Bijbels. Om uit te delen aan bezoekers, maar ook om gasten mee te kunnen laten lezen tijdens de dienst. Er zijn veel kerken die geen Bijbels voor bezoekers achter in de kerk hebben liggen. Als ze er al liggen, ziet het er niet altijd erg aantrekkelijk uit en geeft men vooral het signaal af dat dit iets is wat er maar zijdelings bij hoort. Vreemd genoeg komt dit ook voor in kerken waar men het belang van de Bijbel benadrukt.

De Bijbel lezen als App of als boek?
Is Bijbelverkoop anno 2019 eigenlijk nog belangrijk? Iedereen heeft toch de mogelijkheid om een app te downloaden en de Bijbel op de smartphone te lezen? De tekst komt toch wel op de beamer tijdens de dienst. Trots laten sommige mensen elkaar de nodige, al dan niet illegaal, gedownloade Bijbels op hun telefoon zien. Onderzoek laat zien dat wat de Bijbel ons zelf opdraagt, namelijk dat het Woord ingescherpt wordt, aanzienlijk makkelijker gebeurt met behulp van een papieren editie, dan in een digitale vorm. Juist het ontwikkelen van een goed geheugenspoor en het gedwongen worden om teksten en passages in hun context te lezen en te verstaan zou elke predikant en voorganger moeten aansporen om mensen te adviseren tijdens een dienst of Bijbelstudie standaard een Bijbel in boekvorm te gebruiken. Natuurlijk als je snel iets in een andere vertaling wilt lezen ter vergelijk, kan een app of een e-Bijbel heel handig zijn. Maar inhoudelijk is het beste middel nog steeds de papieren versie. En al eeuwen lang is duidelijk dat selectief Bijbellezen, wat sterk bevorderd wordt door digitale vormen, niet de beste manier is. Zie artikel RD 24-9-2019

Praktisch staan bij ons de Bijbels achter de toonbank en hebben we ze binnen handbereik voor advies en toelichting. Dat dit ook een beetje ingegeven wordt door ons verleden in de Haagse rosse buurt is natuurlijk wel een factor. Drugsgebruikers pikten in die tijd graag Bijbels om van het dunne papier joints te draaien. Die plek bij de toonbank levert wel heel veel gesprekken op. De ene keer toen iemand een Bijbel kocht als hulpmiddel bij het Nederlands leren. Natuurlijk vraag je dan naar welke kerk hij gaat om zo beter te kunnen adviseren. Blijkt de persoon in kwestie 'gewoon' boeddhist te zijn! Maar het blijft een prima manier om Nederlands te leren…

En zo kan het een andere keer gebeuren dat je op een regenachtige zaterdag, waarvan je weet dat het aantal klanten wat beperkt zal zijn, eerst om acht uur 's morgens een mailtje beantwoordt van iemand van 21 die een advies vraagt voor de aankoop van een Bijbel. Opgegroeid zonder Bijbel was ze gaan geloven in de woorden ervan. Een paar eenvoudige tips zijn dan vaak al genoeg. En terwijl het buiten plenst van de regen, komt een man schuilen met een achtergrond in de kunstgeschiedenis. En omdat hij al een Tenach heeft, wil hij toch weer een volledige teksteditie van de Bijbel hebben. En als dan 's middags de zon doorbreekt, loopt een jongen van 18 binnen die vindt dat hij een Bijbel nodig heeft om te gaan lezen.

Elke dag een Bijbel verkopen is geen prachtig klinkende economische doelstelling. Zeker in de zakelijke wereld waarin je je als christelijke boekhandel beweegt. Het wordt niet door iedereen ook goed begrepen. Misschien is het beter om te zeggen dat dit een verwachting is, waar je voor bidt, omdat je het Koninkrijk wilt zoeken. Het wonder is dan dat het ons heel goed lukt om dagelijks gemiddeld 3 of 4 Bijbels te verkopen in onze winkels. En elke week is er wel iemand die dat voor de eerste keer doet in zijn of haar leven en een avontuur begint door naar die Woorden te luisteren en ze te gehoorzamen.

Het is de laatste week van de vakantie en we zitten middenin een tweede hittegolf. Deze week brengt onze eigen vervoersdienst 70 jongerenbijbels naar een Rooms-Katholieke school. Ook werden we verrast door een evangelische kerk die een persoon 9 Bijbels schonk als bemoediging voor zijn werk als evangelist.

Als christelijke boekhandels dagen we kerken en mensen uit om meer Bijbels te gaan verspreiden. Er wordt vaak veel geld uit gegeven om als kerk zichtbaar te zijn in de omgeving. Websites, concerten, sport- en spelactiviteiten en nog heel veel meer. Het is dan verbazend hoe weinig de Bijbel die door haar boodschap levens veranderend is, daarbij ingezet wordt. Christelijke boekhandels worden op hun beurt geholpen als u uw Bijbel daar koopt. Zij kunnen daarmee hun missie vorm geven.

Deze blog verscheen ook als artikel in de Evangelische krant Uitdaging september 2019. Het is geschreven door Jo van Dorp en werd kritisch meegelezen door Maaike Langelaar, boekverkoopster bij Ichthusboekhandel tot eind augustus 2019.