Trends in de christelijke boekhandel

Onderstaand een samenvattend overzicht van enkele trends zoals wij die waarnemen in de christelijke boekhandel.

Fictie (romans en thrillers) hebben grote concurrentie van Netflix en Youtube

Veel van onze beperkte “vrije” aandacht wordt opgeslorpt door TV en Netflix en Youtube. Gemiddeld kijkt de Nederlander 190 minuten TV per dag, en dan rekenen we de “schermtijd” van Netflix en internetsurfen nog niet eens mee. Waren er vroeger veel vrouwen bijvoorbeeld die een rustig uurtje gebruikten om te ontspannen door een boek te lezen, dat wordt nu ingeruild voor uitputtend films en series kijken. Dat dit verslavend kan zijn spreekt voor zich. Het grootste probleem is echter dat mensen een steeds kortere spanningsboog krijgen. Hierdoor neem hun vermogen om een boek te lezen af. Onderzoek toont ook aan dat het lezen van een boek voor het slapen gaan ontspannener is dan een film kijken.

Non-fictie boeken worden dunner en compacter

Het beste voorbeeld is het boek van Rutten/de Ridder “en dus bestaat God”. Geen uitvoerig verhandeling meer, maar compact en helder. Had Ouweneel nog 12 boeken nodig voor een dogmatiek, Kooi en van de Brink doen het in één band. Konden commentaren vroeger niet dik genoeg zijn, nu worden het steeds meer studiebijbels. Centraal staan de begrippen “how-to-do” of “handboek” en “quick-fixes” en zo komt het zelfhulpboek steeds meer in beeld als (on)bewezen route van enkele stappen naar nieuw geluk. Het belang van non-fictie gaat wel toenemen in de boekhandel.

Bijbels en dagboeken worden steeds meer stylish

Bijbels worden steeds uitdrukking van een persoonlijk stijl. Voorbij is de tijd zoals bij Henry Ford, dat je alle auto's in alle kleuren kon krijgen, als het maar zwart was. Bijbels variëren in vormen, kleuren en lay-out. Centraal staat dat men tracht de lezer tegemoet te komen in een steeds kortere spanningsboog. Dagboeken worden inmiddels steeds vaker gekozen op basis van lay-out en zijn heel sterk stijlgericht. Het verschil tussen een mannendagboek en een vrouwendagboek is groot. Dit verklaart voor een deel het succes van Sarah Young, Joyce Meyer en Annemarie van Heijningen. Ook in dagboeken wil men de “one-minute devotional” ipv. stevige kost.

Bijbels worden steeds meer doelgroepgericht en de studiebijbels meer thematisch

Bijna 20 jaar hebben wij nu het fenomeen studiebijbel in Nederland. In één band tekst én commentaar, draagbaar én passend voor bijbelstudiekringen. De toelichting focust zich steeds meer op doelgroepen en in 2016 wordt in Nederland de eerste studiebijbel voor vrouwen verwacht. De jongerenbijbel (NBV en HSV) en de bijbel met uitleg (BMU) zijn daar ook voorbeelden van, maar dan gericht op jongeren.

De ontwikkeling is verder dat er steeds meer bijbels komen die thematisch zijn, we hadden een Chaghall bijbel, een van Gogh bijbel, een Rembrandtbijbel etc. Maar dat zien we nu met Ton Schulten, een Helmantel en Kees de Korte etc. uitgebreid worden.

In de VS hebben we nog meer thematische keuzes: mannen en vrouwen bijbels, leiderschapsbijbels, archeologische bijbels, chronologische bijbels, bijbels speciaal over gebed, of opwekking en gelukkig: ook nog een bijbel voor dagelijkse toepassing. Persoonlijk haakte ik af toen ik ontdekte dat er zelfs een studiebijbel is voor ponymeisjes in de VS.

Het e-boek breekt ook in 2016 (nog) niet door.

Wereldwijd laten alle cijfers een zelfde trend zien: e-boeken is maar max. 5% van de verkoop van gewone boeken en ook in Amerika is de tendens stabiliserend of zelfs dalend. Het probleem rond e-boeken vormen allereerst onze hersenen en in de tweede plaats het apparaat waarmee we lezen. Onze hersenen nemen maar 70% op van digitale tekst, want ze hebben nu eenmaal een beter geheugenspoor voor fysieke teksten. Het apparaat (tablet of Ipad, de e-reader is het al lang niet meer) is multifunctioneel en dat trekt te gemakkelijk onze aandacht weg door geluiden en flarden van herinneringen aan nieuwe of nog niet gedane zaken. De mens blijkt niet goed toegerust voor multi-tasking, zeker niet als hij of zij aandachtig leest

Tot slot:

De boekenmarkt is voortdurend in beweging. Een boekhandelaar kent hopelijk als geen ander de richting waarin de klant op zoek is en brengt zo vraag en aanbod bij elkaar. De boekhandelaar zal in de toekomst steeds meer een kennis-makelaar worden en zijn of haar bezoekers helpen om de weg te vinden in de jungle van nieuwe titels en nieuwe trends.