Leeskuur voor ontspanning

Het afgelopen jaar werd een nieuwe trend zichtbaarder, hoewel die al langer gaande is. Stilte werd opeens een groter thema. Een nieuwe hang naar het monastieke, een hang naar stilte openbaarden de onvrede over de hectiek van ons bestaan. De lezer wilde ontspannen worden.

Exponenten van deze ontwikkeling zijn o.a. Mirjam van der Vegt, het protestantse getijdenboek Lees, luister Leef, de aandacht voor retraites, een stilte-agenda, Carianne Ros met Rust en zo nog heel wat meer meer.

Bij het ervaren van stilte hoort voor velen een boek lezen. Deze ervaring wordt niet geëvenaard door van een tablet lezen of een e-reader, maar lijkt voorbehouden aan het fysieke boek.

Een Brits onderzoek uit 2009 stelt dat lezen helpt tegen stress. Dit onderzoek werd uitgevoerd door David Lewis, neuropsycholoog aan de universiteit van Sussex. Hij ontdekte dat lezen beter en sneller werkt dan andere manieren om de zenuwen te kalmeren. Zes minuten ontspannen lezen blijkt al voldoende om tot rust te komen.

Lezen reduceert stress bovendien met maar liefst 68 procent. Muziek luisteren staat op een tweede plaats (61 procent), gevolgd door een kop thee of koffie drinken (54 procent) en een wandeling maken (42 procent).

In dit onderzoek werd het stressniveau van de proefpersonen verhoogd door enkele testen en oefeningen. Vervolgens moesten de proefpersonen ontspannende dingen doen, waaronder stil een boek lezen. De spierspanning en hartslag van de proefpersonen die een boek hadden gelezen, waren zelfs lager dan voordat ze aan het onderzoek begonnen...........

Psychologen denken dat de verlaging van je stressniveau te maken heeft met de richting van je concentratie. Boeken geven afleiding, waardoor je spieren zich op een natuurlijke manier ontspannen, waaronder zelfs je hartspier. Het lezen heeft daarnaast ook impact op je ademhaling, die rustiger wordt . Het maakt overigens niet zozeer uit welk boek je leest, het gaat er vooral om dat je je op iets anders concentreert.

Maar lezen geeft niet alleen afleiding, het trekt je ook een andere wereld binnen; een wereld van woorden, verbeelding en creativiteit. Als je leest, verandert je denken.

In de jaren dertig van de vorige eeuw ontdekten artsen in Amerika al de heilzame werking van het lezen van boeken: het fenomeen bibliotherapie werd toen geboren, gebaseerd op het idee dat regelmatig lezen heelt.

Tegenwoordig wordt met bibliotherapie soms ook bedoeld dat je een zelfhulpboek krijgt voorgeschreven. In Engeland zijn artsen het project Books on prescription gestart. Ze schrijven een recept uit waarmee je naar de plaatselijke boekhandel of de bibliotheek kunt gaan in plaats van naar de apotheek.

Literatuur kan zo bezien dus zelfs ook therapeutisch werken. Niet alleen omdat door te lezen je stressniveau daalt, maar ook doordat je bijvoorbeeld leest over een hoofdpersoon in een vergelijkbare situatie als die van jezelf. Of juist in een totaal andere situatie. Je leest hoe hij of zij problemen te lijf gaat; je herkent gedachten en emoties. Zo leer je jezelf beter te begrijpen en allerlei zaken beter een plaats te geven.

Goede boeken helpen je om het leven te begrijpen. Ze vergroten immers je wereld en verruimen je blik.

Persoonlijk lees ik al sinds mijn tiende jaar elke week ten minste één boek. Met een vakantie zijn dat er nog heel wat meer. De inhoud varieert van studieboeken tot romans, waarbij als constante altijd weer opnieuw de bijbel gelezen wordt. Daarbij wissel ik regelmatig van vertaling en uitvoering. Het dwingt me om steeds weer opnieuw de context te verkennen, waarin je leest.

Tegen mijn gewoonte in toch even wat reclame: Koop elke maand één van deze papieren medicijnen en begin een ontspannende leeskuur!

Boeken waar je stil van wordt!