Toegang tot óf eigendom van kennis

Internet democratiseert kennis en zorgt er voor dat iedereen alles kan weten......

Internet zorgt dat je toegang tot informatie hebt. Het is niet meer belangrijk dat je die informatie feitelijk niet meer bezit, zoals in de vorm van een boek, of gewoon middels parate kennis. Via een verbinding kom je vanzelf bij die kennis is dan de redenering.

Een aantrekkelijke gedachte. Internetgebruikers worden bevestigt in hun droom dat zij alles kunnen weten wat ze willen. Het versterkt de illusie dat papier in feite dood hout is, waar je morgen niets meer aan hebt.

Wat deze boodschap niet vertelt is dat zoeken op internet er van uitgaat dat je voldoende kennis van zaken in huis hebt om überhaupt goed te kunnen zoeken. Wellicht nog belangrijker is dat je de ontdekte informatie ook op haar betekenis kan evalueren. Vergeten wordt dan vaak dat internet niet automatisch leidt naar correcte, gebalanceerde waarheid. Internet levert meestal compacte informatie die qua bronnen niet altijd erg duidelijk is en vaak ook gefragmenteerd.

Wie een klein beetje op internet rond gekeken heeft, weet dat volstrekt tegengestelde meningen over één en het zelfde punt zeer frequent voorkomen. Wat is dan waar en hoe moet ik het lezen? Wie geleerd heeft om zelf kennis te verzamelen, je die eigen te maken en die ook op waarde schatten staat daardoor meer kritischer en onafhankelijker in het leven. Zo iemand zal voor kennis niet alleen maar leunen op internet, maar vooral op zoek gaan naar goede boeken.

Een papieren boek ( en uiteraard ook het e-boek) bevat informatie die door flink wat kennisfilters gegaan is. Informatie die als een samenhangende en logische eenheid gepresenteerd wordt. Niet alleen de auteur heeft er erg goed naar gekeken, maar een redacteur, vaak nog een eindredacteur en niet zelden een meeleesgroep zijn dan betrokken. Het is informatie die gekwalificeerd is. De auteur geeft door het boek aan dat hij/zij er op aanspreekbaar is. Bovendien wordt het pas uitgegeven als zeker is dat voldoende mensen het ook daadwerkelijk gaan kopen omdat ze het de moeite waard vinden.

De gedachte van dynamische kennis is leidend voor internet. Interessant is dat het daar aan gekoppelde frame heel erg goed werkt: Boeken zijn gemaakt van dood hout, het is gestolde waarheid en het is al achterhaald als je het gedrukt wordt. (Zoiets als de drogreden: die auto roest al op de folder) Nee dan internet, dat is altijd up-to-date, vertelt je alles en het is gratis. Hoe het kan weet men niet. De gretigheid om er van te profiteren net als bij obscure belastingvoordeeltjes is er echter niet minder om.

Gelukkig heb ik kinderen. Die vertellen mij: het staat op internet en dus is het waar! En dan geven ze me een vette knipoog en hopen dat ik niet zo gek ben om dat ook echt te geloven.

Pas was er een stroomstoring in onze winkel in Leiden. Dat betekent een donkere winkel en geen toegang tot internet. Maar in de zon buiten kon je nog steeds heerlijk en ongestoord(!) een boek lezen.

Voor de complot-liefhebbers onder ons: wat gebeurd er als een overheid zoals in China informatie op internet strak gaat reguleren. Waarbij je niet alles mag weten, of dat zelfs geschiedenissen herschreven worden. Of nog concreter: wat gebeurd er als Google op een dag denkt te weten wat goed voor ons is en bijvoorbeeld vanuit een gekleurde bril informatie gaat filteren voor ons?

Op een ander moment kijken we wellicht nog eens naar het wereldbeeld achter onze visie op kennis.